Ethereum Öğrenme Kılavuzu

Ethereum, kripto para ve yeni tür uygulamalar için küresel, merkezi olmayan bir platformdur. Ethereum’da, işlem akışını kontrol eden bir kod yazabilir ve dünyanın her yerinden erişilebilir uygulamalar oluşturabilirsiniz.
Bu yazı her ne bilgi düzeyinde olursanız olun Ethereum’u öğrenmek için hangi yolları takip etmeniz gerektiğini anlatmak için hazırlanmıştır. Materyaller bu seviyeler gözetilerek dört ana başlıkta incelenecektir:
  • Başlangıç
  • Ethereum’u Kullan
  • Ethereum’u Öğren
  • Geliştir

Başlangıç

👋 Hoşgeldiniz! Ethereum’da yeni misiniz? Doğru yerdesiniz. Büyük resimle başlayalım.
Ethereum, internetin yeni döneminin temelidir:
  • Para ve ödemelerin yapıldığı bir internet.
  • Kullanıcıların verilerinin sahibi olabileceği ve uygulamalarınızın casusluk yaparak sizden çalmadığı bir internet.
  • Herkesin açık bir finansal sisteme erişimi olduğu bir internet.
  • Tarafsız, açık erişim altyapısı üzerine kurulmuş, hiçbir şirket veya kişi tarafından kontrol edilmeyen bir internet.
2015 yılında piyasaya sunulan Ethereum, dünyanın önde gelen programlanabilir blokzinciridir.
Diğer blokzincirlerinde olduğu gibi, Ethereum’un Ether (ETH) adı verilen doğal bir kripto parası bulunur. ETH dijital bir paradır. Bitcoin’i duyduysanız, ETH de aynı özelliklerin çoğuna sahiptir. Tamamen dijital ve dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi birisine anında gönderilebilir. ETH’nin tedariki herhangi bir hükümet veya şirket tarafından kontrol edilmez — merkezi değildir. Dünyanın her yerinden insanlar, ödemeleri yapmak, değer depoları veya teminatlar olarak ETH’yi kullanabilir.
Ancak diğer blokzincirlerin aksine, Ethereum çok daha fazlasını yapabilir. Ethereum programlanabilir; bu, geliştiricilerin yeni tür uygulamalar oluşturmak için çeşitli komutlar geliştirebileceği anlamına gelir.
Bu merkezi olmayan uygulamalar (veya “dapps”), kripto para biriminin ve blokzincir teknolojisinin avantajlarına sahiptir. Güvenilir olabilirler, yani Ethereum’a “yüklendikten sonra” her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkezileşmemiş olabilirler, yani hiçbir bir tüzel kişilik veya kişi onları kontrol etmez.
Şu anda, dünyanın dört bir yanındaki binlerce geliştirici, Ethereum’a uygulamalar geliştiriyor ve bugün birçoğunu kullanabileceğiniz yeni girişimler hazırlık aşamasında:
  • ETH veya diğer varlıklarla ucuz, anında ödeme yapmanıza olanak sağlayan kripto para cüzdanları
  • Dijital varlıklarınızı ödünç almanıza, ödünç vermenize veya yatırmanıza izin veren finansal uygulamalar
  • Dijital varlıkları takas etmenize, hatta gerçek dünyadaki olaylar hakkında “öngörüleri takas etmenize” izin veren merkezi olmayan pazarlar
  • Oyun içi varlıklara sahip olduğunuz ve hatta gerçek para kazanabileceğiniz oyunlar
  • Ve çok daha fazlası.
Ethereum topluluğu, dünyadaki en büyük ve en aktif blokzincir topluluğudur. Çekirdek protokol geliştiricileri, kriptoekonomik araştırmacılar, şifre yazıcıları, madencilik kuruluşları, ETH sahipleri, uygulama geliştiricileri, sıradan kullanıcılar, anarşistler, ilk 500 şirketleri ve şu andan itibaren sizleri bünyesinde barındırmaktadır.
Ethereum’u kontrol eden herhangi bir şirket veya merkezi kuruluş yoktur. Ethereum, zaman içinde, çekirdek protokolden tüketici uygulamalarına kadar her şey üzerinde çalışan çok çeşitli küresel katılımcılardan oluşan bir topluluk tarafından korunur ve geliştirilir.
Ethereum’a hoş geldiniz.

Ethereum’u Kullan

Ethereum’u kullanmaya başlamak ister misiniz? Bu bölüm size ihtiyacınız olan temel bilgileri verecektir.

Ethereum üzerine kurulu bir uygulama kullanın.

Ethereum’a başlamanın en iyi yolu, hemen içeri dalmak! Bugün kullanabileceğiniz Ethereum tabanlı birçok uygulama var.
İşte Ethereum üzerine kurulu birkaç uygulama — bu listeyi sık sık güncelleyeceğim!
  • Gitcoin, bir açık kaynak geliştiricileri ağı
  • Cent, paylaşarak para kazandığınız bir sosyal ağ
  • Veil, gerçek dünyadaki etkinliklere bahis yapmanızı sağlayan bir ticaret platformu
  • CryptoKitties, dijital koleksiyon kedileri topladığınız ve ürettiğiniz bir oyun
  • DAI, değeri 1 ABD doları tutarında sabit bir kripto para birimi
Bu uygulamaların bazıları cüzdan gerektirebilir — daha fazla bilgi için aşağıdaki bölüme bakın.
Ethereum üzerine kurulu daha fazla uygulamaya bakmak ister misiniz?

ETH nedir ve nasıl edinebilirim?

ETH, Ethereum’un kripto para birimidir. Anında ve ucuza internet üzerinden gönderilebilen ve yukarıda belirtilenler gibi birçok Ethereum tabanlı uygulamada kullanılabilen “dijital para” dır.
ETH’a sahip olmanın en kolay yolu, bir miktar satın almaktır. ETH almanıza izin verecek birçok kripto para birimi borsası vardır, ancak kullanmanız gereken, nerede yaşadığınıza ve nasıl ödemek istediğinize bağlı olacaktır.
ETH’yi nasıl satın alacağınız konusunda daha fazla bilgi için şu rehberleri inceleyebilirsiniz:

Cüzdan nedir ve hangisini kullanmalıyım?

Cüzdanlar, ETH’nin tutulmasını ve gönderilmesini kolaylaştıran ve Ethereum üzerine kurulu uygulamalarla etkileşime giren kripto para depolama alanlarıdır.
Hangi cüzdanı kullanacağınızdan emin değilseniz bu rehberlerle başlayabilirsiniz:
Güvenle para depolamak ve özel anahtarları yönetmek hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?

Ethereum’u Öğren

Ethereum hakkında daha fazla bilgi edinmenize yardımcı olacak bir dizi kaynak içeren bu yazıda, teknik ve teknik olmayan makaleler, kılavuzlar ve kaynaklar bulacaksınız. Ethereum’a tamamen yeniyseniz, buradan başlamanızı öneriyorum.
İşte bazı mükemmel başlangıç ​​noktaları:
Bu sayfadaki bilgilere ek olarak, araştırılmaya değer birçok topluluk tarafından oluşturulmuş şöyle kaynaklar var:
EthHub: Her şey için kapsamlı bilgi kaynağı
District0x: Yeni başlayanları hedef alan Ethereum hakkında bir eğitim kaynağı
Ethereum Wiki: Ethereum’un teknolojisi hakkında topluluk tarafından oluşturulmuş bir wiki
Ethereum Foundation YouTube : Videolar ve Ethereum hakkında konuşmalar
Week In Ethereum: Ekosistemdeki kilit gelişmeleri kapsayan haftalık bir bülten.
ETH 2.0'daki yenilikler: ETH 2.0'ın gelişimi hakkında düzenli bir bülten
ETHGlobal: Bir Ethereum hackathon serisi — yakınınızdaki birine katılın!

Ethereum Temel Bilgiler

Ethereum’da yeni misiniz? Bu makaleler ve kaynaklar başlamak için iyi olabilir:

Ethereum nasıl çalışır?

Bu makaleler genel olarak Ethereum ve blockchain teknolojisinin teknik açıklamalarıdır.

Akıllı Sözleşmeler

“Akıllı sözleşme”, Ethereum’da çalışan bir kod bütünüdür. Buna “sözleşme” denir çünkü Ethereum’da çalışan kod ETH veya diğer dijital varlıklar gibi değerli şeyleri kontrol edebilir.
Akıllı sözleşmelerle Ethereum programlarının nasıl yapıldığını öğrenmek ister misiniz? İnşa Et bölümünde bu konuya detaylı değineceğiz.

Proof Of Work ve Madencilik

Ethereum kısa bir süre öncesine kadar “İş Kanıtı” adlı bir sistem kullanıyordu. Bu, Ethereum ağının Ethereum blok zincirinde kayıtlı tüm bilgilerin durumu üzerinde hemfikir olmasını sağlıyor ve bazı ekonomik saldırıları önlüyordu. Sistem şuan Proof Of stake’e geçiyor olsa da Bitcoin tarafından da kullanılan bu mekanizma hakkında bilgi edinmek istiyor olabilirsiniz.
ETH 2.0'da, Ethereum “Proof Of Stake” adı verilen farklı bir sisteme geçecek. Aşağıda ETH 2.0 hakkında daha fazla bilgi edineceğiniz kaynaklar yer alıyor.

Client ve Düğüm

Ethereum ağı, her biri uyumlu istemci yazılımı çalıştıran birçok düğümden oluşur. Çoğu düğüm tarafından kullanılan iki client vardır: Geth (Go ile yazılmış) ve Parity (Rust ile yazılmış).

Ethereum’un Ölçeklenebilirliğini İyileştirme

Hızını ve genel işlem hacmini artırarak Ethereum’u daha “ölçeklenebilir” hale getirmek için birçok çaba gösterilmektedir. Genellikle bunlar “Katman 1” ve “Katman 2” çözümlerine ayrılır.
“Katman 1”, çekirdek Ethereum protokolünün geliştirilmesini ifade eder. Ethereum’un çekirdek protokolünü geliştiren ilk proje ETH 2.0’dır.
“Katman 2”, temel Ethereum protokolünün “üstüne” inşa edilen ve güvenlikten ödün vermeden daha fazla ölçeklenebilirlik sağlayan teknolojileri ifade eder. Yan zincirler gibi “zincir dışı” teknolojiler de vardır ve bunlar farklı bir güvenlik yörüngeleri yaparak daha fazla ölçeklenebilirlik sağlar.
Ödeme ve State Kanalları
Yan zincirler
Plazma

ETH 2.0

ETH 2.0 (“Serenity” olarak da bilinir), çekirdek Ethereum protokolünün bir sonraki ana yükseltmesine atıfta bulunur. Ethereum’un çekirdek protokolüne veya “Katman 1” e birkaç geliştirme getirmiştir.

ETH 1.x

ETH 1.x, mevcut Ethereum protokolünde yapılan yükseltme koleksiyonunun adıdır. Amaç, ETH 2.0 geliştirilip uygulanırken Ethereum’u geliştirmeye ve sürdürmeye devam etmektir.

Kriptoekonomi

“Kriptoekonomi”, bu sistemlerin özelliklerinin finansal teşvikler ile güvence altına alındığı ve ekonomik mekanizmaların kriptografi ile güvence altına alındığı dağıtılmış sistemler inşa etmenin pratik bilimidir. Ethereum ve Bitcoin gibi blokzincir tasarlama ve ölçeklendirme pratiği için kullanılan genel terimdir.

Eleştiri ve Değerlendirmeler

Ethereum ve kripto paralar üzerine eleştirel görüşler:

Geliştir

Ethereum’da çalışan geliştiriciler için kılavuzlar, kaynaklar ve araçlar

Başlarken

Ethereum ile geliştirme konusunda yeniyseniz doğru yerdesiniz. Ethereum topluluğu tarafından en çok tercih edilen kaynaklar sizi Ethereum temelleri ile tanıştıracak ve aşina olduğunuz diğer uygulama geliştirmelerinden farklı olabilecek temel kavramları tanıtacaktır.

Akıllı Sözleşme Dilleri

Ethereum Sanal Makinesi’nde (EVM) çalışan tüm programlara genellikle “akıllı sözleşme” denir. Ethereum’a akıllı sözleşmeler yazmak için en popüler diller Solidity ve Vyper’dir ancak geliştirilmekte olan başka diller de var.
Solidity Ethereum’daki en popüler dil, Javascript’i temel alır
Vyper Python’u temel alan ve güvenliğe odaklanmış Ethereum dilini.
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

Geliştirici araçları

Ethereum, geliştiricilerin uygulamalarını oluşturmalarına, test etmelerine ve uygulamalarına yardımcı olacak çok ve artan sayıda araca sahiptir. Başlamanız için en popüler araçlar aşağıdadır. Daha derine dalmak istiyorsanız, bu kapsamlı listeye göz atın.

Frameworkler

Truffle: Bir geliştirme ortamı, test framework, ödeme hattı oluşturma ve diğer araçları içerir.
Embark: Bir geliştirme ortamı, test framework ve Ethereum, IPFS ve Whisper ile entegre diğer araçları kullanın.
Waffle: Gelişmiş akıllı sözleşme geliştirme ve test etme için Waffle Framework (ethers.js tabanlı).
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

Entegre Geliştirme Ortamları (IDE’ler)

Remix: Web tabanlı IDE yerleşik statik analiz ve bir test blok zinciri sanal makinesi.
Superblocks: Yerleşik tarayıcı blok zinciri sanal makinesi, MetaMask entegrasyonu, işlem günlüğü ve diğer özelliklere sahip.
Ethfiddle: Akıllı sözleşmenizi yazmanıza, derlemenize ve ilk kez kullanmanıza izin veren EthFiddle Web tabanlı IDE.
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

Frontend Javascript API’leri

Web3.js Ethereum Javascript API
Ethers.js Komple Ethereum cüzdan uygulaması ve JavaScript ve TypeScript’te yardımcı programlar
Web3-wrapper Typescript Web3.js’ye alternatif
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

Güvenlik araçları

Python 3 ile yazılmış Slither Solidity statik analiz çerçevesi
Ethereum akıllı sözleşmeler için MythX Security analiz API’si
Ethereum akıllı sözleşmeler için Güvenlik tarayıcısını güvenlik altına alın
Resmi doğrulama hakkında daha fazla bilgi
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

Test araçları

Soliditiy-Coverage Alternatif Solidity kodu test aracı
hevm EVM’nin özel olarak ünite testi ve akıllı sözleşmelerin hata ayıklaması aracı
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

Blok Kaşifleri

Blok araştırıcıları, belirli işlemler, bloklar, sözleşmeler ve diğer zincir içi faaliyetler hakkında bilgi bularak Ethereum blockchain’e (ve test testlerine) göz atmanıza izin veren servislerdir.

Testnetler

Ethereum topluluğu birden fazla testnet içerir. Bunlar, geliştiriciler tarafından Ethereum ana ağına yerleştirilmeden önce uygulamalarını farklı koşullar altında test etmek için kullanılır.
Ropsten Proof of Work
Rinkeby Proof of Authority
Goerli Cross-client Proof of Authority

Client ve Kendi Node’unu Oluşturma

Ethereum ağı, uyumlu istemci yazılımı kullanan birçok düğümden oluşur. Bu düğümlerin çoğu, her biri ihtiyaçlarınıza göre farklı şekillerde yapılandırılabilen, genel olarak Geth veya Parity’de çalıştırılan sistemlerdir.
Geth Ethereum clients Go dili ile yazılır
Parity Ethereum client Rust ile yazılır
Ethereum Node Kaynakları
Diğer seçenekleri mi arıyorsunuz?

En İyi Uygulamalar, Desenler ve Anti-desenler

DappSys Akıllı sözleşmeler için güvenli, basit, esnek yapı taşları.
Güvenli akıllı sözleşme geliştirme için OpenZeppelin kütüphanesi.
aragonOS Yükseltilebilirlik ve izin verilen kontrollü yapılar.
Akıllı sözleşme zayıflık kaydı
Akıllı Sözleşme Güvenliği En İyi Uygulamalar Kılavuzu

Geliştirici Desteği ve Eğitim

Ethereum Stackexchange
Solidity Gitter Chat Odası
Bütün Ethereum Gitter Odaları
Cryptozombies
Web tabanlı dapp geliştirme
Blockgeeks
DappUniversity Ethereum üzerinde merkeziyetsiz uygulama gelitştirme kursları

UI / UX

Protokoller ve Standartlar

Ethereum topluluğu, geliştiricilere yardımcı olacak birçok standart benimsemiştir. Tipik olarak bunlar, toplum üyeleri tarafından standart bir süreçle tartışılan Ethereum Geliştirme Teklifleri (EIP) olarak bilinir.

Comments

Popular posts from this blog

Cryptocurrencies & Their Effects On Monetary Policy

YAPAY ZEKANIN KISA TARİHİ

Lütfen BENİ Öldürme - Yapay Zeka #1